Ηλεκτρονικά χαρτοφυλάκια
Ένας ψηφιακός φάκελος (επίσης γνωστός ως e-folio) που διευκολύνει τους χρήστες να συλλέγουν και να οργανώνουν πληροφορίες, γνώσεις, εμπειρίες ή/και υλικό, για την απόδειξη και τον αναστοχασμό της δικής τους ή μιας ομαδικής εργασίας.
- Τα ηλεκτρονικά χαρτοφυλάκια μπορούν να δημιουργηθούν με διαδικτυακό εργαλείο που επιτρέπει την οργάνωση του περιεχομένου σε φακέλους ή σελίδες και μπορεί επίσης να παρέχει χώρο για αποθήκευση. Τα εργαλεία μπορεί να είναι γενικά εργαλεία σχεδιασμού και ανάπτυξης ιστοτόπων ή ειδικά εργαλεία για ηλεκτρονικά χαρτοφυλάκια.
- Μπορεί να είναι κοινόχρηστα, συνεργατικοί χώροι ή ατομικοί χώροι.
- Οι χρήστες πρέπει να δημιουργήσουν έναν λογαριασμό για να συνδεθούν στο εργαλείο ηλεκτρονικού χαρτοφυλακίου. Εάν το ηλεκτρονικό χαρτοφυλάκιο είναι ομαδικός χώρος, όλοι οι χρήστες (συντάκτες) πρέπει να έχουν πρόσβαση ιδιοκτήτη (δημιουργού) προκειμένου να συνεισφέρουν ισότιμα στο περιεχόμενο. Ο αρχικός δημιουργός προσκαλεί τα μέλη της ομάδας ως ιδιοκτήτες (συντάκτες).
- Σελίδες ή φάκελοι (ή μονάδες) δημιουργούνται με βάση τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να οργανωθεί και να παρουσιαστεί το περιεχόμενο (π.χ. ανά στάδια διαδικασίας, ανά θέμα, ανά ικανότητα).
- Το περιεχόμενο μπορεί να αποτελείται από κείμενα και επεξηγήσεις, συνδέσμους προς δικές τους εργασίες ή άλλες πληροφορίες, υλικό που αναρτάται στο χώρο αποθήκευσης του ηλεκτρονικού χαρτοφυλακίου.
- Ανάλογα με το σκοπό, συχνά τα ηλεκτρονικά χαρτοφυλάκια περιέχουν προσωπικές πληροφορίες και στοιχεία επικοινωνίας του χρήστη ή των χρηστών.
- Τα ηλεκτρονικά χαρτοφυλάκια μπορεί να προβάλλονται δημόσια (π.χ. παρουσίαση δημιουργικής εργασίας) ή να είναι διαθέσιμα σε συγκεκριμένους θεατές (π.χ. για αξιολόγηση).
Στην εκπαίδευση τα ηλεκτρονικά χαρτοφυλάκια αποτελούν κυρίως εργαλεία για τους μαθητές και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τους ακόλουθους τρόπους:
- Εναλλακτική αξιολόγηση και αποτίμηση των επιδόσεων με τη μορφή ψηφιακού χαρτοφυλακίου (π.χ. συλλογή των αποτελεσμάτων της εργασίας των μαθητών κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους ή για μια συγκεκριμένη εργασία).
- Παρουσίαση των ικανοτήτων των μαθητών και της προσωπικής και ακαδημαϊκής τους προόδου (π.χ. με τη μορφή βιογραφικού σημειώματος ή βιογραφικού χώρου).
- Παρουσίαση ιδεών και προσπαθειών για την ανάπτυξη μιας εργασίας, ενός προϊόντος, ενός έργου (π.χ. συλλογή σχεδίων).
- Ένα "ημερολόγιο” προσωπικών ή ομαδικών εμπειριών και προβληματισμών, οργανωμένο σε διάφορα θέματα ή κατηγορίες, κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος.
- Συλλογή και οργάνωση περιεχομένου και υλικού (π.χ. φωτογραφίες και εικόνες, βίντεο, πηγές και βιβλιογραφία, παρουσιάσεις, παρατηρήσεις κ.λπ.).
- Κριτική συζήτηση και προβληματισμοί σχετικά με συγκεκριμένα ερωτήματα και θέματα κατά τη διάρκεια των μαθημάτων (π.χ. κριτική ανάλυση λογοτεχνίας, ταινιών, έργων τέχνης).
- Προσωπικός χώρος οργάνωσης μαθημάτων (π.χ. οργάνωση περιεχομένου μαθημάτων, εργασιών, σημειώσεων).
- Χώρος σχεδιασμού εργασίας οργανωμένος στα διάφορα στοιχεία της ατομικής ή ομαδικής εργασίας.
- Προσωπικός χώρος οργάνωσης μαθημάτων (π.χ. οργάνωση περιεχομένου μαθημάτων, εργασιών, σημειώσεων).
- Καταγραφή, παρακολούθηση και παρουσίαση της ομαδικής εργασίας ή/και του έργου (π.χ. παρουσίαση της ομάδας, ανταλλαγή ιδεών, προβληματισμός και εργασία προς το τελικό προϊόν/εργασία).
- Παρουσίαση εργασιών για αξιολόγηση και ανατροφοδότηση από ομότιμους.
- Καταγραφή και παρακολούθηση της ανάπτυξης ενός μαθήματος, προγράμματος, έργου.
Προκειμένου οι χρήστες (μαθητές) να έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικά χαρτοφυλάκια και να τα χρησιμοποιούν αποτελεσματικά, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα εξής:
- 1. Προσδιορίστε το καλύτερο εργαλείο για το σκοπό του χαρτοφυλακίου. Ένας από τους ευκολότερους τρόπους είναι είτε η χρήση ενός νέφους (π.χ. ενός κοινόχρηστου χώρου όπως το GoogleDrive, το OneDrive, το Dropbox) είτε ενός εργαλείου ανάπτυξης ιστοτόπων (π.χ. Google Sites ή Sway).
- 2. Βοηθήστε τους μαθητές να δημιουργήσουν το δικό τους λογαριασμό για να έχουν πρόσβαση στο εργαλείο (για εκπαιδευτικούς σκοπούς είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσετε τους λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τα διαπιστευτήρια του σχολείου).
- 3. Αν πρόκειται για ομαδικό ηλεκτρονικό χαρτοφυλάκιο, βοηθήστε τους μαθητές να προσκαλέσουν τα μέλη της ομάδας τους ως συνεισφέροντες/ιδιοκτήτες/εκδότες.
- 4. Κάθε ηλεκτρονικό χαρτοφυλάκιο έχει μια διεύθυνση URL (σύνδεσμο) που μπορεί να είναι είτε δημόσια για προβολή είτε να επιτρέπει την προβολή μόνο σε συγκεκριμένα άτομα (π.χ. εκπαιδευτικό ή/και συμμαθητές). Σε κάθε περίπτωση, ορισμένες σελίδες μπορεί να επιτρέπουν σχόλια. Βεβαιωθείτε ότι τα σχόλια ελέγχονται από τον ιδιοκτήτη πριν δημοσιευτούν.
- 5. Βοηθήστε τους μαθητές να οργανώσουν τη δομή του ηλεκτρονικού τους χαρτοφυλάκιου (σε φακέλους ή σελίδες) ανάλογα με το σκοπό του ηλεκτρονικού χαρτοφυλάκιου [π.χ. μια δομή για την καταγραφή μιας ομαδικής εργασίας για ένα έργο θα μπορούσε να είναι: (α) το 'Έργο (τίτλος, στόχοι κ.λπ.), (β) η ομάδα (πληροφορίες για τα μέλη της ομάδας) (γ) ιδέες και καταιγισμός ιδεών (συλλογή ιδεών, υλικού κ.λπ. για το έργο) (δ) λήψη αποφάσεων (καταγραφή και υποστήριξη των τελικών αποφάσεων της ομάδας) και (ε) τελικό προϊόν του έργου].
- 6. Ενημερώστε τους μαθητές για το τι περιμένετε και πώς θα αξιολογηθεί η εργασία των μαθητών (θα μπορούσατε να σχεδιάσετε μια ρουμπρίκα).
- 7. Το ηλεκτρονικό χαρτοφυλάκιο είναι συχνά ένα έργο σε εξέλιξη, γι’ αυτό παρακολουθείτε και καθοδηγείτε τους μαθητές καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής του.
- 10. Για τους μαθητές με αναπηρίες, ρίξτε μια ματιά στα χαρακτηριστικά προσβασιμότητας του εργαλείου ιστολογίου, καθώς και στο σχεδιασμό των επιμέρους ιστολογίων, ώστε να πληρούνται οι βασικές αρχές προσβασιμότητας. Τα περισσότερα εργαλεία επιτρέπουν κάποιο επίπεδο προσβασιμότητας. Για βασικές αρχές προσβασιμότητας και περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε το Βασικές Οδηγίες Προσβασιμότητας.
